Σωτήριος Πράπας
Καρδιοχειρουργός
Η ΣΤΕΦΑΝΙΑIΑ ΝOΣΟΣ
Είναι η νόσος των στεφανιαίων αγγείων της καρδιάς, που χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη αθηρωματικών αλλοιώσεων στο τοίχωμά τους. Tο είδος της βλάβης μοιάζει με το «πουρί» που δημιουργείται στους σωλήνες ύδρευσης.
H παρουσία των συγκεκριμένων αλλοιώσεων προκαλεί στενώσεις στις στεφανιαίες αρτηρίες, η ροή του αίματος παρεμποδίζεται, η καρδιά εφοδιάζεται με λιγότερο αίμα από όσο χρειάζεται (ισχαιμία) και ο ασθενής έχει, είτε τα συμπτώματα της ισχαιμίας (στηθάγχη), είτε σοβαρότερες συνέπειες σε περίπτωση οξείας ολικής απόφραξης (έμφραγμα, αιφνίδιος θάνατος).
Η ΑΝΑΤΟΜIΑ ΤΩΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑIΩΝ ΑΡΤΗΡIΩΝ
Από την αορτή ξεκινούν η δεξιά και η αριστερή στεφανιαία αρτηρία, η οποία μετά από ένα βραχύ στέλεχος, χωρίζεται σε δυο κλάδους: τoν πρόσθιο κατιόντα και τον περισπώμενο κλάδο.
Τα τρία αυτά αγγεία θεωρούνται για πρακτικούς λόγους ισότιμα. Ωστόσο, το σπουδαιότερο αγγείο της καρδιάς είναι ο πρόσθιος κατιόντας κλάδος, οι βλάβες του οποίου καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την πρόγνωση και τον τρόπο αντιμετώπισης του
ασθενούς.
ΟΙ ΙΔIΟΤΗΤΕΣ ΜΙΑΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚHΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑIΑΣ ΑΡΤΗΡIΑΣ
Τα φυσιολογικά στεφανιαία αγγεία διατηρούν την ελαστικότητά τους, ώστε σε περίπτωση που η καρδιά έχει μεγαλύτερες ανάγκες αίματος να μπορούν, αυξάνοντας τη διάμετρό τους σαν ελαστικοί σωλήνες που διευρύνονται, να μεταφέρουν περισσότερο αίμα.
ΤΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚA ΣΤΕΦΑΝΙΑIΑ ΑΓΓΕIΑ
Οι παθολογικές στεφανιαίες αρτηρίες φέρουν στο τοίχωμά τους αλλοιώσεις, που χαρακτηρίζονται ως αθηρωματικές πλάκες («πουρί»). Οι αλλοιώσεις αυτές αποτελούνται από λίπος και άλλες σκληρές ουσίες (ασβέστιο, ινική κ.α.) και πέραν που ότι στενεύουν τον αυλό του αγγείου, προκαλούν ταυτόχρονα την σκλήρυνσή του. Το σύνολο της βλάβης χαρακτηρίζεται αθηροσκλήρυνση. Οι στεφανιαίες αρτηρίες που πάσχουν από αθηροσκλήρυνση σημειώνουν απώλεια μεγάλου μέρους του εύρους και της ελαστικότητάς τους και συνάμα χάνουν την ικανότητα αύξησης της παροχής αίματος, όταν οι ανάγκες το επιβάλουν. Έτσι, η καρδιά παίρνει λιγότερο αίμα απ’όσο της χρειάζεται. Η κατάσταση αυτή καλείται ισχαιμία. Η εκδήλωση της ισχαιμίας συνοδεύεται με την εμφάνιση συσφυκτικού πόνου στο στήθος και λέγεται στηθάγχη.
ΔΥΝΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΛΑΣΙΚΗΣ ΕΓΧΕΙΡΗΣΗΣ BYPASS. ΜΕ ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ
(ΟN PUMP) ΚΑΙ ΦΛΕΒΙΚΑ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΑ
Η χρήση εξωσωματικής κυκλοφορίας επιβάλλει το «πάγωμα» της καρδιακής λειτουργίας:
Η επικράτηση της κλασικής επέμβασης ByPass, που καθιέρωσε ο R. Favaloro το 1967, βασιζόταν στην άνεση χειρισμών που προσέφερε το ακίνητο και αναίμακτο πεδίο με χρήση εξωσωματικής κυκλοφορίας. Η χρήση της, όμως, σχετίστηκε στην πορεία με σειρά αρνητικών φαινομένων, όπως η διαταραχή διαπερατότητας της βασικής μεμβράνης, η συστηματική φλεγμονώδης αντίδραση, οι διαταραχές του μηχανισμού πήξης, οι νευρολογικές επιπλοκές από μικροέμβολα, η διαταραχή του ανοσολογικού μηχανισμού κ.α..
Σωλήνες, λαβίδες και καθετήρες τοποθετούνται στην καρδιά και στην αορτή:
Αυτό ενέχει τον κίνδυνο τραυματισμού ή επιπλοκών.
Το αίμα κυκλοφορεί σε τεχνητούς σωλήνες, έξω από το σώμα:
Με τον τρόπο αυτό, αλλοιώνονται στοιχεία του αίματος, αυξάνει ο κίνδυνος μετεγχειρητικής αιμορραγίας, επηρεάζονται οι πνεύμονες, τα νεφρά και άλλα όργανα.
«Φυτεύονται» μοσχεύματα στην αορτή:
Ο χειρισμός αυτός αυξάνει τους κινδύνους για διαχωρισμό της αορτής ή για εγκεφαλικό
επεισόδιο.
Τα φλεβικά μοσχεύματα αποφράσσονται γρήγορα:
Έχει αποδειχθεί ότι, η χρήση φλεβικών μοσχευμάτων δεν εξασφαλίζει τη διάρκεια της εγχείρησης ByPass, καθώς αυτά αποφράσσονται σε ποσοστό 40-50% εντός 10-20 ετών, με αποτέλεσμα να απαιτείται επανεγχείρηση.
Από μια σειρά μελετών, προκύπτει η υπεροχή της εγχείρησης ByPass σε Πάλλουσα Καρδιά σε ό,τι αφορά τη μείωση των εγχειρητικών κινδύνων, με αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη εξάπλωσή της διεθνώς.
Από μια σειρά μελετών, προκύπτει η υπεροχή της εγχείρησης ByPass σε Πάλλουσα Καρδιά σε ό,τι αφορά τη μείωση των εγχειρητικών κινδύνων, με αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη εξάπλωσή της διεθνώς.